NIEPODLEGŁA- DROGI DO WOLNOŚCI

W sobotę 11 listopada obchodziliśmy 105 rocznicę Odzyskania Niepodległości. Z okazji Narodowego Święta, na cmentarzu parafialnym w Pembrey, w świątyni i przy grobach polskich lotników odbyły się uroczystości patriotyczne.

 

W  1918 roku Polska, po 123 latach powróciła na mapę Europy. To symboliczna data zakończenia Pierwszej Wojny Światowej. Ważna dla całej Europy i wielkie święto dla Brytyjczyków.

Każdego roku, w drugą niedzielę listopada w Wielkiej Brytanii, obchodzone jest święto upamiętniające ofiary obydwu wojen oraz poległych w konfliktach zbrojnych. Polonia i lokalni mieszkańcy Carmarthenshire w wigilię tego święta uhonorowali pamięć o Polkach i Polakach, którzy zginęli za wolność i niepodległość. W tym roku uroczystości miały charakter oficjalny nie tylko za sprawą wyjątkowych gości ale także dużemu wsparciu Polonii.

Uroczystości zaszczycili swoją obecnością pani Sara Edwards, His Majesty’s Lord-Lieutenant of Dyfed, która zabrała głos w imieniu Króla Karola III. 

Konsul Generalny Michał Mazurek: przedstawiciel  polskiej placówki dyplomatycznej. Podczas swojego  przemówienia mówił o historii Polski, walki o niepodległość,  zwracając uwagę na znaczenie polskich patriotów w walkach o wolność Polski i Wielkiej Brytanii. - Przy okazji 11 listopada obchodzimy również z naszymi brytyjskimi przyjaciółmi Remembrance Sunday czyli dzień poświęcony ofiarom wszystkich wojen, którzy oddali swoje życie za walkę o wolność i pokój we wszystkich konfliktach zbrojnych.  Bardzo się cieszę, że mogę być tutaj dzisiaj z państwem i dziękuję wszystkim organizatorom za te piękne uroczystości -nawiązywał w swoim wystąpieniu pan Michał Mazurek.

Specjalne wystąpienie i kilka sów w języku polskim skierowała do zgromadzonych przedstawicielka brytyjskiego parlamentu:  MP Dame Nia Griffith. Wspominała naszych bohaterów i ich heroiczną walkę: - Polki i Polacy walczyli z nazizmem od początku wojny, najpierw w ojczyźnie, potem na wygnaniu. Ich ogromny wkład w ostatecznym pokonaniu wroga jest nieoceniony. Bez nich by się nie udało- mówiła Nia Griffith.

W części oficjalnej Dyrektorka Polskiej Szkoły Joanna Drozdek, zaprezentowała sylwetki lotników, których groby znajdują się na lokalnym cmentarzu. Ponadto pani Joanna odczytała wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego; Elegia o chłopcu polskim a Michał Zażdżyk, młody poeta, wolny słuchacz Akademii Młodych Dziennikarzy, uczeń katolickiego gimnazjum St. John Lloyd zaprezentował wiersz w wersji anglojęzycznej. Kolejno głos zabrała przewodnicząca Stowarzyszania Dziennikarzy i Pisarzy Walii „Dialog” Agnieszka Raduj-Turko, która nawiązała do historii polskiego dywizjonu 316, który  narodził się i stacjonaował w bazie RAF w Pembrey w 1941 roku i zapoczątkował  najnowszą historię Polonii w Walii. Marysia Turko słuchaczka Akademii Młodych Dziennikarzy i uczennica gimnazjum Ysgol Bryngwyn przedstawiła zgromadzonym, krótką historię Polski oraz zwróciła się z apelem do dorosłych o zaprzestanie działań wojennych na świecie. Oficjalne obchody Święta Niepodległości w Pembrey zakończył wzruszający występ uczniów z Polskiej Szkoły w Llanelli  „Małe Orły”. Dzieci w skupieniu odśpiewały Mazurka Dąbrowskiego oraz Rotę. Uroczystości dopięło złożenie kwiatów przy portretach polskich lotników.

Uroczystości Święta Niepodległości przy grobach polskich lotników poległych w wyniku działań wojennych w Wielkiej Brytanii  stanowią od lat wyjątkowy moment wspólnoty polsko-walijskiej. Obchody podtrzymujące polonijne tradycje zmuszają do refleksji i odpowiedzialności za Polonię. Mają wymiar symboliczny i duchowy.

To właśnie ta maleńka miejscowość była bazą wojskową,  domem i grobem polskich lotników. Polska to nie tylko ludzie i groby. Ale także pamięć, wzajemny szacunek i tolerancja. Tego dnia Polska nie miała granic geograficznych ani ram czasowych. Każdy poczuł na swój własny sposób co znaczy być patriotą.

Podtrzymywanie pamięci o tych, którzy godnie reprezentowali nasz naród w czasie wojny- to nasz moralny obowiązek. Wdzięczność do miejscowej ludności, która przyjęła polskich lotników z sercem na dłoni- jest nieoceniona.

Mistrzem ceremonii i prowadzącym był Paolo Piana reprezentant Llanelli Community Partnership, który od samego początku wspiera Polską Szkołę w Llanelli.

Błogosławieństwa udzielili ksiądz Krzysztof Kucharski – Polska Misja Katolicka w Swansea, gospodyni wydarzenia, pastorka Kościoła Anglikańskiego Suzy Bale.

W spektaklu udział wzięli:

Polska Szkoła w Llanelli „Male Orły”: Dyrektorka szkoły pani Joanna Drozdek, asystentka klasy  pani Urszula Krysztoforska. Zaplecze techniczne pan Arkadiusz Drozdek. Uczniowie placówki, którzy stworzyli wyjątkową i niepowtarzalną atmosferę.

Rodzice i przyjaciele placówki. Lokalne organizacje pozarządowe wspierające uroczystości: Paolo Piana przewodniczący Llanelli Community Partnership, Llanelli Multucultural Network: Ann Evan  przewodnicząca, Ewelina i Łukasz Drewniakowie, Helen Kane, Kathleen, Malcolm, Marisa.

Władze miasta Llanelli, Pembry-Burry Port, władze hrabstwa Carmarthenshire.

Duchowe wsparcie zapewnili: ksiądz Krzysztof Kucharski – Polska Misja Katolicka w Swansea i gospodyni wydarzenia, pastorka Kościoła Anglikańskiego Suzy Bale.

Kadeci i weterani.  

Nagrobki przygotowali, zadbali o kwiaty i znicze: Piotr i Małgorzata Kujawa, Paulina Czubatka, Wojciech Czubatka, Kinga Matuszewska i Wojciech Matuszewski.

Organizacja zaplecza i wypieki (bez nich nie miałoby to sensu): Magdalena Banat,  Paulina Czubatka,  Joanna Drozdek, Shani Drozdek, Jolanta Gogola, Aneta Jaszczak, Dominika Jaworska, Iwona Kantner, Małgorzata Kołodziejczyk, Magdalena Król, Pola Król, Urszula Krysztoforska, Małgorzata Kujawa, Edyta Mazurkiewicz, Emilia Piasecka Elżbieta Staszkiewicz, Magdalena Stobiecka. 

Róże, chorągiewki w barwach narodowych, kawa i herbata zostały zakupione ze środków Multikultural Network. 

Ponadto

Akademia Młodych Dziennikarzy, Krąg Kobiet, Ludek Newport- Polonia w Walii

Stowarzyszenie Dziennikarzy, Stowarzyszenie Dziennikarzy i Pisarzy Polskich w Walii „Dialog”

Zdjęcia: Paulina Czubatka, Agnieszka Raduj-Turko, Marysia Turko

Tekst: Agnieszka Raduj-Turko